Trẻ em là người học bẩm sinh và người lớn trong cuộc sống trẻ là những người giáo viên đầu tiên từ khi trẻ chào đời. Sau đây là năm hoạt động người lớn có thể thực hiện ngay cả với những trẻ nhỏ tuổi nhất để giúp não bộ của các em sẵn sàng cho quá trình tập đọc và đạt thành tích trong học tập sau này.
Đọc: Đọc to thành tiếng là cơ hội tuyệt vời để gần gũi với con em của quý vị và giúp trẻ tìm hiểu về thế giới xung quanh.
Nói: Nói chuyện với trẻ nhỏ bằng bất kỳ ngôn ngữ nào quý vị cảm thấy thoải mái nhất khi sử dụng để giúp trẻ biết cách cấu tạo từ và học từ vựng mới.
Ca hát: Việc ca hát giúp trẻ học cách chơi đùa với âm thanh, bao gồm nhịp điệu và vần điệu cũng như phát triển kỹ năng ngôn ngữ, toán học và khoa học.
Viết: Viết bắt đầu từ các hoạt động tăng cường lực của cơ ngón tay. Hoạt động này giúp kiểm soát dây thần kinh vận động tốt nhằm biến những nét nguệch ngoạc trở thành chữ cái và số sau này.
Chơi đùa: Chơi đùa giúp tăng thêm vốn từ vựng khi trẻ học cách diễn đạt một cách sáng tạo và tích cực trao đổi với người khác.
Lời khuyên và giới thiệu về sách
Mặc dù trẻ mới sinh không hiểu những từ quý vị đọc, hát hoặc nói với trẻ, não bộ của trẻ hoạt động tốt hơn nhờ cử chỉ âu yếm, cảm nhận sự an toàn và nghe được ngôn ngữ.
Hát thơ ca cho trẻ nhỏ, bài hát từ nhạc sĩ quý vị yêu thích hoặc ứng khẩu một bài hát vu vơ sẽ giúp trẻ thơ lắng nghe những đơn vị âm nhỏ hơn trong vai trò cấu tạo nên ngôn ngữ. Não bộ chúng ta vốn được lập trình để hưởng ứng với âm nhạc và con quý vị sẽ yêu thích âm thanh giọng nói quý vị dù là quý vị có nói hoặc không!
Đáp lại lại tín hiệu quan tâm của con quý vị (nhìn hoặc bập bẹ quan sát một món đồ, chạm tay hoặc với lấy nó) giúp trẻ bắt đầu hiểu “giao và trả bóng“, một tác động hưởng ứng qua lại giữa con trẻ và quý vị hoặc một cuộc trò chuyện hai chiều.
- Quý vị nói những điều như “Ồ, con muốn cuốn sách đó à?“, ngừng một lúc để giao tiếp bằng mắt, để con mỉm cười, lắc lư hoặc tạo tiếng động rồi tiếp tục nói “Con nhìn cuốn sách này, vậy mình cùng đọc nhé”. Điều này giúp não bộ của chúng sớm học được cách trò chuyện ngay cả trước khi trẻ biết nói.
Cho con quý vị chơi đùa, chạm và đọc thử sách — nhìn và nghe quý vị đọc — giúp trẻ sau này biết cách cầm sách và lật trang kế tiếp.
Sách cho trẻ bắt đầu phát triển nhận thức
Cho con quý vị sử dụng bút màu, sơn hoặc thậm chí là nước để tạo ra các dấu và nét nguệch ngoạc, quý vị sẽ khuyến khích trẻ sớm tập viết thử trước cả khi trẻ biết viết chữ cái.
Việc trò chuyện về những hoạt động trong ngày của quý vị — món quý vị ăn vào bữa sáng, quần áo trẻ đang mặc hoặc điều quý vị thấy khi đi bộ — khuyến khích quá trình phát triển ngôn ngữ và giúp trẻ học từ vựng.
Chỉ vào những thứ trong tranh khi quý vị đọc và đặt các câu hỏi như “Con có thể tìm thấy chú chim không?” và “Chú chim hót thế nào nhỉ?” có thể giúp trẻ kết nối với sách dù trẻ đang ngồi yên hoặc di chuyển quanh phòng.
Đọc các sách có nhịp điệu để trẻ có thể nhún nhảy theo hoặc có bao gồm các động tác hoặc truyền cảm hứng vận động như duỗi người, ôm hoặc vỗ tay, tận dụng được sự thôi thúc tự nhiên động đậy của trẻ linh lợi.
Sách cho trẻ chập chững biết đi
Ứng khẩu bài hát vu vơ có những câu vần có điệu với tên con của quý vị khuyến khích trẻ chơi đùa với âm thanh và nhận biết nhịp điệu cũng như vần điệu. Ghép âm và tách âm đóng vai trò quan trọng với việc đọc sau này!
Chọn những sách mà khơi dậy sự hứng thú giúp trẻ học cách yêu thích việc đọc. Quý vị có thể đọc đi đọc lại một cuốn sách nếu con quý vị muốn vậy. Người lớn có thể cảm thấy việc này nhàm chán nhưng đối với trẻ chập chững biết đi sẽ học được cách kể chuyện và khái niệm về mở đầu, phần giữa và phần kết.
Kể chuyện cho con quý vị có thể là cách rất hay để chia sẻ từ mới, giúp trẻ tìm hiểu về thế giới và kết giao với những khía cạnh văn hóa của trẻ mà có thể trẻ không nhìn thấy trong sách.
Nói chuyện với trẻ mầm non về hoạt động trong ngày của quý vị và đặt câu hỏi về điều trẻ nhìn thấy và cảm nhận sẽ giúp trẻ mở rộng vốn từ vựng.
Tạo một trò chơi tìm chữ cái và ký tự trong môi trường — tìm kiếm các chữ cái quen thuộc trên biển báo, tìm vết nứt trên vỉa hè trông giống chữ cái T và đếm số biển báo STOP trên đường đến cửa hàng — tất cả những hoạt động này đều giúp trẻ hình thành kỹ năng trước khi biết đọc.
Cùng đọc sách không lời và để con quý vị dẫn dắt việc kể chuyện giúp trẻ luyện tập cách tìm ra sự liên tục của câu chuyện. Đây cũng là một kỹ năng quan trọng để sáng tạo câu chuyện của riêng trẻ!
Trao cơ hội cho trẻ tự mình giải quyết vấn đề hoặc tìm ra câu trả lời có thể cho những câu hỏi là cách tuyệt vời để luyện tập sử dụng vốn từ vựng của trẻ.
Sách cho trẻ từ khi sinh đến 6 tuổi
Tổ chức tiệc nhảy múa trong gia đình nhỏ là cách tuyệt vời để giải tỏa cảm xúc! Hát ngắt từ thành những phần nhỏ hơn, giúp não bộ của trẻ tiếp thu âm thanh đơn lẻ dễ dàng hơn và ngay cả trẻ mới sinh cũng có thể vỗ tay hoặc nhún nhảy theo nhịp của bài hát.
Làm thủ công rất có ích cho quá trình phát triển cơ ngón tay được sử dụng để viết sau này. Trẻ mới sinh và trẻ bắt đầu phát triển nhận thức có thể xé giấy, trong khi đó, một số trẻ chập chững biết đi và trẻ mầm non có thể tập sử dụng loại kéo an toàn cho trẻ và dán giấy để tạo thành các bức tranh cắt dán đầy màu sắc.
Chơi đùa với hộp có thể vui thích cho mọi độ tuổi! Giả như hộp là xe ô tô, chiếc thuyền, tên lửa hoặc lều, và sáng tạo một câu chuyện phiêu lưu dành cho trẻ mới sinh, trẻ chập chững biết đi hoặc để trẻ lớn hơn kể cho quý vị nghe chuyến phiêu lưu của trẻ.